Ngày đăng: 20-09-2024
Theo báo cáo thị trường đến quý 1/2024 từ Astuteanalytical, thị trường xe ô tô điện toàn cầu ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ, phản ánh nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng đối với các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường. Phân tích dưới đây sẽ cung cấp một bức tranh toàn cảnh về tình hình phát triển, động lực tăng trưởng cũng như tiềm năng trong tương lai của thị trường xe điện.
Được định giá 340.2 tỷ USD vào năm 2023, thị trường xe ô tô điện tiếp tục được kỳ vọng có những bước nhảy vọt lớn và đạt doanh thu khổng lồ 72,798 tỷ USD vào năm 2050, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm CAGR 21.99% từ năm 2023 đến 2050.
Tính đến quý 1 năm 2024, thị trường này đã chứng kiến mức tăng trưởng đáng kể theo năm (YoY) đạt 21%, với doanh số bán hàng toàn cầu vượt quá 3 triệu chiếc. Trong đó chỉ riêng tháng 3/2024 đã có đến 1,2 triệu xe ô tô điện được mua, đã thể hiện xu hướng gia tăng nhanh chóng của thị trường này. Với tốc độ như vậy, dự đoán rằng trong năm nay, hơn một phần năm (20%) ô tô được bán trên toàn thế giới sẽ là xe điện, tức cứ 5 chiếc ô tô mới được bán ra thì có 1 chiếc là xe ô tô điện.
Sức hút xe ô tô điện đang tập trung chủ yếu tại ba thị trường lớn: Trung Quốc, Châu Âu và Hoa Kỳ. Doanh số bán xe điện ở những khu vực này chiếm đến 95% tổng doanh số bán xe điện trên toàn thế giới.
Trung Quốc hiện là thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới. Theo kết quả thống kê từ báo cáo thị trường 2023 của Astuteanalytical, trong khoảng 14 triệu xe ô tô điện bán ra trên toàn cầu thì có khoảng 8.1 triệu chiếc tại Trung Quốc. Các chuyên gia cũng dự báo thị trường này sẽ tiếp tục dẫn đầu, với dự kiến tiêu thụ khoảng 10 triệu xe trong năm 2024, đóng góp 45% tổng sản lượng ô tô tại quốc gia này, và chiếm 58% nhu cầu tiêu dùng xe ô tô điện trên toàn thế giới. Báo cáo cũng chỉ ra rằng, trong năm 2023, hơn 60% xe điện tại Trung Quốc có giá rẻ hơn so với các loại xe thông thường tương đương. Mức giá phải chăng, phù hợp túi tiền người tiêu dùng góp phần tạo động lực cho sự phát triển mạnh mẽ của thị trường xe ô tô điện tại đây.
Châu Âu là thị trường trọng yếu, chiếm 25% thị trường toàn cầu. Báo cáo thị trường đã ghi nhận tại Châu lục này, lượng đăng ký xe điện tăng gần 20% vào năm 2023, đạt khoảng 3.2 triệu xe, và dự kiến xe điện sẽ chiếm khoảng 25% tổng số ô tô được bán ra tại khu vực này vào năm 2024.
Mỹ là thị trường xe ô tô điện lớn thứ ba toàn cầu, chiếm khoảng 11%. Sản lượng xe điện bán ra tại quốc gia này tăng từ 5.9% trong năm 2022, lên 7.6% vào năm 2023, và đạt gần 1.2 triệu xe. Quý 4, 2023 chứng kiến những con số kỷ lục với 317,168 xe điện bán ra, chiếm 8.1% sản lượng xe trong nước. Tuy nhiên quý 1 năm 2024, thị trường xe ô tô điện Mỹ chứng kiến sự suy yếu trong sức mua, còn 268,909 xe, tương ứng với 7.3% doanh số bán toàn thị trường. Cùng với đó, là sự sụt giảm khoảng 9% giá bán trung bình của xe điện. Trong khi đó, Quý 1 năm 2024 thị trường cho thuê xe ô tô điện tại Mỹ lại trở nên náo nhiệt, ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc với sản lượng gấp đôi, và đạt 27% tổng số xe bán ra.
Dù vẫn duy trì vị trí dẫn đầu về sản lượng xe ô tô điện bán ra tại Mỹ, chiếm khoảng 55% thị phần, nhưng hãng xe điện lớn nhất thế giới Tesla đã phải tiếp tục nhường một phần sân chơi chiến lược của mình cho các nhà sản xuất xe hơi khác như Ford, Cadillac, ….
Ở khu vực này, Ấn Độ đang chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc. Trong năm 2022-2023, doanh số bán xe điện tại quốc gia này đạt 1.24 triệu chiếc, tăng 154% so với năm trước. Điều này cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn của người tiêu dùng đến các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường. Mặc dù hiện tại doanh số xe ô tô điện chỉ chiếm khoảng 2% tổng sản lượng xe tại đây, nhưng chính phủ đặt mục tiêu 30% xe điện sẽ lưu thông vào năm 2030, với nhiều chính sách khuyến khích như chương trình FAME Ấn Độ và các ưu đãi thuế. Tata Motors, nhà sản xuất xe hơi lớn nhất Ấn Độ vốn nắm giữ hơn 60% thị phần nội địa, nhưng cũng đang phải đối mặt với những cạnh tranh gay gắt từ hãng xe nội địa khác như Mahindra & Mahindra và BYD - “người khổng lồ” trong ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc.
Ngoài ra, các thị trường mới nổi như Việt Nam và Thái Lan cũng ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể, với tỷ lệ xe ô tô điện chiếm 15% tổng số ô tô bán ra tại Việt Nam và 10% tại Thái Lan, Sự nhanh chóng hòa nhập vào xu hướng chung này cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe ô tô điện toàn cầu.
Hình 1: Tổng quan ngành thị trường xe điện toàn cầu
Người tiêu dùng trên toàn cầu ngày càng có xu hướng tin tưởng và lựa chọn xe ô tô điện chạy bằng pin (BEV), chiếm 52% thị phần, bỏ lại xe điện lai cắm điện (PHEV) chỉ ở mức 33,6%. Điều này phản ánh sự tăng trưởng đều đặn về niềm tin của người tiêu dùng vào phạm vi hoạt động và hiệu suất của xe ô tô thuần điện. Năm 2023, nhu cầu BEV tiếp tục bùng nổ, chiếm tới 64% tổng doanh số xe ô tô điện toàn cầu, với những thị trường lớn như Trung Quốc, châu Âu và Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc. Đặc biệt, tại Trung Quốc, doanh số BEV đã tăng 150% chỉ trong nửa đầu năm, trong khi Na Uy, đất nước dẫn đầu về xe ô tô điện chạy bằng pin, có tới 74% ô tô mới bán ra là BEV.
Xe ô tô điện có công suất từ 100-250 kW là điểm sáng trong thị trường xe điện, chiếm hơn 41,8% thị phần. Hơn một nửa số mẫu xe điện mới ra mắt trong năm nay có phiên bản hiệu suất cao với công suất trong khoảng này. Doanh số xe có công suất trên 100kW đã tăng khoảng 40% so với năm trước tại các thị trường lớn như châu Âu và Bắc Mỹ. Loại xe này hiện được coi là đạt sự cân bằng tối ưu về hiệu suất, tốc độ sạc và hiệu quả năng lượng. Tính đến năm 2023, hầu hết các xe trong khoảng công suất này có dung lượng pin từ 60 đến 100 kWh, cung cấp phạm vi hoạt động từ 320km đến 560km cho mỗi lần sạc, và tiêu thụ khoảng 15-20 kWh cho mỗi 100km. Chi phí xe điện công suất cao đã giảm sau khi chi phí pin lithium-ion giảm còn khoảng 137 USD mỗi kWh trong năm nay. Mặc dù các xe này có pin lớn hơn so với các loại xe điện khác, nhưng những mẫu xe có công suất từ 100kW đến 250 kW vẫn có trọng lượng cạnh tranh: nhiều mẫu có trọng lượng dưới 2.200 kg.
Hình 2: Các phân khúc xe ô tô điện phổ biến trên thị trường hiện nay
Mục tiêu điện khí hóa ô tô là mục tiêu dài hạn, đòi hỏi sự phát triển mang tính chiến lược. Để thực hiện được điều này, cần sự đóng góp, phối hợp và nỗ lực của nhiều bên liên quan, đặc biệt là vai trò then chốt của chính phủ, giúp tạo tiền đề, định hướng và mọi điều kiện thuận lợi để thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường xe ô tô điện.
Chính phủ nhiều quốc gia đang thực hiện nhiều chính sách và cam kết mạnh mẽ để thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe ô tô điện, tập trung vào ba yếu tố chính: mục tiêu giảm phát thải, phát triển cơ sở hạ tầng sạc, và hỗ trợ tài chính cho người tiêu dùng.
Các quốc gia lớn như Trung Quốc, Mỹ và nhiều nước châu Âu đã đưa ra các mục tiêu xe không phát thải (ZEV - Zero emission vehicle) để thúc đẩy việc chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang xe điện
Tại Vương quốc Anh, chính phủ đặt mục tiêu loại bỏ động cơ đốt trong vào năm 2030. Các công ty lớn đều cam kết điện khí hóa đội xe của họ, đồng thời vào năm 2023, hơn 20% xe chính phủ Anh mua là xe điện. Chính nhờ điều này mà số lượng đăng ký BEV ở Anh đã tăng vọt đến 90% trong năm nay. Hơn 150 tỷ đô la đã được đầu tư vào dung lượng pin để đáp ứng nhu cầu này.
Tại Mỹ, quy định ZEV của California là một trong những chính sách chủ chốt, giúp gia tăng doanh số và phát triển thị phần xe điện. Quy định này yêu cầu các nhà sản xuất ô tô bán một tỷ lệ nhất định xe không phát thải gồm xe điện và xe chạy hydro, với mục tiêu đạt 100% xe mới bán ra vào năm 2035 là xe không phát thải; đồng thời cũng đặt ra các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt đối với các loại xe khác, nhằm giảm thiểu ô nhiễm và thúc đẩy công nghệ xe xanh. Theo báo cáo thị trường của ICCT (The international council on Clean transportation), thị trường xe ô tô tại Mỹ được phân loại theo “bang ZEV” - bang áp dụng quy định không phát thải ZEV California và “bang không phải ZEV”. Báo cáo chỉ ra rằng, tính đến cuối năm 2023, đã có 17 trong số 50 bang của Mỹ và đặc khu Columbia đã áp dụng các quy định ZEV; 15 trong số 20 thị trường có thị phần xe ô tô điện cao nhất vào năm 2023 đều là các bang ZEV; 10 thị trường hàng đầu có thị phần xe điện lớn hơn 11% đều là các bang ZEV. Điều này đã khẳng định được tác động mạnh mẽ của các chính sách chính phủ đến sự vận động của thị trường xe ô tô điện.
Các quốc gia đi đầu về xe điện đều đang có những chính sách tích cực nhằm hỗ trợ các nhà sản xuất, cũng như thị trường này để phát triển đồng bộ và bền vững. Là một phần trong chương trình “Đầu tư vào Mỹ” (“Investing in America”) của Tổng thống Biden, Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) đã công bố gói hỗ trợ tài chính và cho vay trị giá 15.5 tỷ USD, tập trung chủ yếu vào việc cải tiến các nhà máy hiện tại để chuyển đổi sang sản xuất xe điện, giúp duy trì và mở rộng công việc trong ngành với mức thu nhập cao, đồng thời củng cố chuỗi cung ứng nội địa.
Việc nhanh chóng tăng cường cải thiện cơ sở hạ tầng sạc là cách chính phủ hỗ trợ thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe điện. Việc mở rộng này nhằm giải quyết những lo ngại về phạm vi di chuyển của người dùng, đồng thời làm cho việc sở hữu xe ô tô điện trở nên hấp dẫn và thực tế hơn đối với nhiều khách hàng.
Theo số liệu thống kê từ báo cáo thị trường của Astuteanalytical, Bộ sạc thông thường (sạc chậm) chiếm trên 87.5% thị phần trạm sạc. Trung bình trên toàn cầu trong năm 2022, có khoảng 10 xe điện cho mỗi trạm sạc, mặc dù Trung Quốc, Hàn Quốc và Hà Lan duy trì tỷ lệ dưới 10 xe điện trên mỗi trạm sạc. Hoa Kỳ ghi nhận tỷ lệ 24 xe điện cho mỗi trạm sạc, trong khi Na Uy vượt quá 30 xe điện cho mỗi trạm. Tỷ lệ giữa số lượng xe điện và trạm sạc là một chỉ số quan trọng được sử dụng để xác định xem liệu có đủ cơ sở hạ tầng sạc trong thị trường xe điện hay không.
Tính đến cuối năm 2022, cơ sở hạ tầng sạc đã có sự tăng trưởng đáng kinh ngạc, thể hiện sự tăng tốc hướng tới việc điện hóa các hệ thống giao thông toàn cầu. Thế giới đã đạt được 2,7 triệu điểm sạc công cộng với mức tăng đáng kinh ngạc hơn 900.000 điểm sạc mới chỉ trong một năm, tương đương với mức tăng trưởng 55% so với năm trước.
Sự bùng nổ này chủ yếu được thúc đẩy bởi Trung Quốc, quốc gia này có số lượng bộ sạc chậm lớn nhất trên thế giới, với hơn một triệu bộ sạc chậm là một phần trong kế hoạch hỗ trợ sự gia tăng nhanh chóng của dân số xe điện. Trung Quốc cũng cho thấy sự ưu tiên lớn của họ đối với việc đáp ứng nhu cầu nạp năng lượng nhanh chóng của người dùng xe điện, khi nâng tổng số số trạm sạc nhanh lên khoảng 760.000 bộ
Đến cuối năm 2022, thị trường xe điện châu Âu đã có bước tiến lớn khi kết thúc năm với hơn 70.000 bộ sạc nhanh; đây là một mức tăng trưởng 55% so với năm trước. Mức tăng trưởng này là một phần trong chương trình lớn hơn của châu Âu nhằm củng cố hệ thống sạc xe điện của họ và cho phép các chuyến đi xe điện tầm xa trên toàn châu lục.
Tại Mỹ, việc mở rộng các trạm sạc nhanh tiếp tục diễn ra vào năm 2022, khi 6.300 trạm mới được lắp đặt, nâng tổng số trạm sạc này lên 28.000 trạm vào cuối năm đó.
Các chính phủ cũng đưa ra nhiều ưu đãi tài chính như miễn thuế, trợ giá mua xe, và các khoản tín dụng thuế. Theo báo cáo, các ưu đãi về thuế và trợ cấp của chính phủ đã thúc đẩy doanh số bán xe điện ở một số quốc gia lên 20% ở những nơi có ưu đãi.
Tại Mỹ, Chính quyền tổng thống Biden thông qua Đạo luật Giảm lạm phát (IRA), đang cung cấp hàng tỷ USD cho các dự án liên quan đến sản xuất và phát triển xe điện. Ở châu Âu, nhiều quốc gia vẫn duy trì các khoản trợ cấp để thúc đẩy việc mua xe điện. Các chính sách này không chỉ nhằm thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xe điện mà còn nhắm đến việc phát triển chuỗi cung ứng sản xuất pin và các bộ phận xe điện tại địa phương.
Thị trường xe ô tô điện đang đứng trước ngưỡng của một sự thay đổi lớn, được thúc đẩy bởi các mục tiêu điện khí hóa đầy tham vọng và làn sóng đầu tư toàn cầu. Hơn 20 nhà sản xuất ô tô hàng đầu, những người đóng góp hơn 90% doanh số xe toàn cầu chỉ tính riêng trong năm nay, đã cam kết theo đuổi các mục tiêu điện khí hóa, và có kế hoạch chi hơn 300 tỷ đô la cho quá trình điện khí hóa, chủ yếu là BEV (Battery electric vehicle - Xe điện chạy bằng pin) trong mười năm tới.
Các khoản đầu tư mạo hiểm vào các công ty khởi nghiệp về pin và xe ô tô điện đã tăng 30% so với cùng kỳ năm trước, đạt gần 2,1 tỷ đô la Mỹ và điều này sẽ duy trì mức tăng trưởng hàng năm 65% trong thập kỷ tới. Nguyên nhân một phần được thúc đẩy bởi sự tăng trưởng doanh số bán xe du lịch vượt xa mức trung bình của toàn ngành, nhưng cũng do nhu cầu tăng từ các lĩnh vực như xe tải hạng nặng và các phương tiện khác sẽ xuất hiện
Năng lực sản xuất pin EV toàn cầu đã đạt mức đáng kinh ngạc 2.2 TWh vào năm 2023, cao hơn rất nhiều so với nhu cầu 750 GWh. Đây là nguồn điện dư thừa đủ để đáp ứng nhu cầu dự kiến về số lượng pin gấp 12 lần vào năm 2035 theo các chính sách khác nhau có thể được áp dụng trên toàn thế giới. Ước tính rằng Trung Quốc có thể đạt đến 1,500 GWh trong năng lực sản xuất pin vào năm 2030 (chiếm khoảng 14%). Điều này khiến Trung Quốc vẫn giữ vai trò thống trị trong thị trường xe điện, dù các quốc gia khác cũng sẽ tăng cường năng lực của họ đáng kể trong giai đoạn này.
Nguyên liệu thô: Sự gia tăng nhu cầu của pin ô tô điện cũng khiến cho nhu cầu về các nguyên liệu thô chính được sử dụng trong pin lithium-ion tăng lên. Cụ thể, nguồn cung lithium, coban và niken toàn cầu đều chứng kiến sự gia tăng đáng kể với tỷ lệ tiêu thụ tương ứng lần lượt là 60%, 30% và 10%.
Lý do người dùng quan tâm đến xe điện không chỉ bởi những lợi ích kích cầu, hỗ trợ trong ngắn hạn của chính phủ - miễn thuế, trợ giá mua xe, hay hỗ trợ xây mới và nâng cấp hạ tầng sạc mà họ còn nhận ra những giá trị thiết thực, lâu dài và bền vững mà xe điện có thể đem lại.
Báo cáo chỉ ra rằng, xe điện trong dải công suất từ 100 đến 250 kW có chi phí bảo trì thấp hơn so với các xe sử dụng động cơ đốt trong (ICE), tiết kiệm trung bình khoảng 4,600 USD trong suốt vòng đời của xe.
Xe điện ngày càng được cải thiện về hiệu suất, phạm vi hoạt động, cũng như tích hợp các công nghệ tiên tiến như tự lái và kết nối thông minh. Những yếu tố này làm tăng sự hấp dẫn đối với người dùng, đặc biệt là các nhóm tiêu dùng trẻ tuổi
Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến vấn đề môi trường và xe ô tô điện được coi là giải pháp giảm lượng khí thải carbon so với xe động cơ đốt trong.
Hình 3: Động lực tăng trưởng của thị trường xe điện
Tóm lại, thị trường xe ô tô điện toàn cầu đang trên đà phát triển mạnh mẽ, với những dấu hiệu tăng trưởng ấn tượng về doanh số, công nghệ và cơ sở hạ tầng. Sự quan tâm tích cực từ người tiêu dùng đối với các phương tiện thân thiện với môi trường, sự cam kết và đầu tư quy mô lớn hướng tới chuyển đổi xanh từ các nhà sản xuất và chuỗi cung ứng cùng với các chính sách hỗ trợ quyết liệt từ chính phủ, đã tạo nền tảng vững chắc cũng như cơ hội đột phá cho thị trường xe ô tô điện trong tương lai không xa, đồng thời góp phần định hình lại ngành công nghiệp ô tô trên toàn cầu. Tuy nhiên, để duy trì và thúc đẩy tăng trưởng dài hạn, ngành công nghiệp này vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức trong giải pháp công nghệ, cơ sở hạ tầng sạc điện cũng như nguồn cung nguyên liệu thô.
Tham khảo:
https://www.astuteanalytica.com/industry-report/electric-vehicle-market
https://theicct.org/publication/ev-ldv-us-major-markets-monitor-2023-june24/
https://www.energy.gov/articles/biden-harris-administration-announces-155-billion-support-strong-and-just-transition
https://www.iea.org/reports/global-ev-outlook-2023/policy-development
FICAR - AUTHOR
Khám phá 10 mẫu xe sang đẳng cấp nhất năm 2024, kết hợp hoàn hảo giữa công nghệ hiện đại và thiết kế vượt thời gian.
Tìm hiểu tác động của sạc nhanh DC đối với tuổi thọ pin xe điện (EV) và các cách bảo vệ pin hiệu quả. Hãy tham khảo ngay để tối ưu hóa việc sử dụng xe điện của bạn.
Hướng dẫn chi tiết các bước thủ tục mua xe ô tô cũ từ kiểm tra giấy tờ, công chứng hợp đồng, nộp lệ phí trước bạ đến sang tên xe, giúp bạn thực hiện giao dịch an toàn và hợp pháp.
8 dịch vụ cần có của một gara ô tô hiện đại đạt chuẩn hãy cùng mình tìm hiểu để chọn được một gara ô tô uy tin cho mình nhá.
Tiếng Anh